Nasza Atlantyda. Jeszcze 70 lat temu na dnie zbiornika nyskiego toczyło się życie. Co pewien czas woda odsłania dawne tajemnice

Jezior Nyskie, zwane jest również Jeziorem Głębinowskim lub Zbiornikiem Nysa. To jeden z trzech największych na Opolszczyźnie zbiorników retencyjnych o powierzchni 20 km kwadratowych i głębokości dochodzącej do 15 metrów.

To też niewątpliwie jedno z najpiękniejszych miejsc nie tylko na Opolszczyźnie, ale i w Polsce. Magiczne połączenie wody i gór, niesamowita fauna i zróżnicowana linia brzegowa połączona ze sporą liczbą zabytków zlokalizowanych blisko akwenu przyciąga co roku tłumy turystów.

Wielu z nich nie zdaje sobie sprawy, że na dnie zbiornika, jeszcze 60 lat temu toczyło się życie. Były majątki, gospody, a nawet pałac.

Jak powstał zbiornik?

Jezioro Nyskie powstało w 1971 roku, przez zalanie wodą znacznego obszaru gminy Nysa. Większość tego obszaru stanowił las, ale trzeba było też wysiedlić ludzi i cztery wsie: Były to:

• Miedniki (Miednik) / Kupferhammer - stara wieś z pałacem (Schlossgut - osobny majątek) i majątkiem ziemskim Ober Ochsenhof,
• Różanka (Rościsław) / Rosshof - majątek ziemski, po wojnie PGR; położony na zachód od Miedników, przy drodze do Brzeziny Polskiej,
• Brzezina Polska / Kleine Briesen - duża i bardzo stara wieś z kościołem i cmentarzem wraz z przysiółkiem Heidenau ok. 800 m od wsi,
• Głębinów / Glumpenau - najniższa część wsi majątek ziemski Probsthof.

Zlikwidowano też kilka zabudowań na Zamłyniu (Neumühl) i w Skorochowie (Podłężek) / (Kohlsdorf), które znajdowały się na terenie dzisiejszego wału zapory (informacje o zalanych miejscowościach za Forum.Nysa.pl)

Co jakiś czas można oglądać pozostałości zalanych zabudowań. Ostatnio była taka okazja m.in.: jesienią 2021 roku. Woda na Jeziorze Nyskim opadła wówczas przy okazji prac naprawczych w ramach gwarancji po zakończonej w 2016 roku modernizacji wałów i tamy.

Tafla wody obniżyła się o ponad 2 metry i odsłoniła spore połacie dna w okolicy Ośrodka Rybak w Głębinowie.
Internauci odkryli kamienny cokół oraz podstawę pomnika, który niegdyś stał w miejscowości.

- Z tarasu Rybaka dostrzegłem regularny prostopadłościan, który zdecydowanie wyróżniał się z gruzu leżącego na dnie jeziora. Zalegający gruz i kamienny cokół ujrzał światło dzienne - po znacznym obniżeniu lustra wody. Poszedłem obejrzeć leżący przy gruzach kamienny prostopadłościan i okazało się, że na boku kamienia od strony wody, znajduje się wykute w języku niemieckim przesłanie – mówił naszemu portalowi Andrzej Kasica, administrator grupy "Nysa Amici" na facebooku.

Na cokole można było zobaczyć dobrze zachowany, wykuty w kamieniu napis: "Der Gemeinde Denkbarkeit Schuf dieses Denkmal Kommenden Geschlechtern Zur Erinnerung", co z tłumaczeniu oznacza: "Wdzięczna wspólnota stworzyła ten pomnik dla upamiętnienia przyszłych pokoleń".

Z historycznego śledztwa dotyczącego pomnika, które przeprowadził Andrzej Kasica wynikało, że prostopadłościenny monument miał upamiętniać poległych mieszkańców niemieckiego Głębinowa z okresu I i II wojny światowej. Były na na nim wypisane nazwiska 97 mężczyzn. Pomnik stał przy zabudowaniach przy drodze schodzącej na prawo w dół od dzisiejszego ronda przy kościele św. Urbana.

A jak wyglądały pozostałe wsie znajdujące się pod taflą Jeziora?

Możemy się tego dowiedzieć wyłącznie ze starych fotografii i pocztówek. Zajrzycie do naszej galerii.